Revolucioni Kulturor Kinez

Revolucioni Kulturor (zyrtarisht Revolucioni Kulturor Proletar i Madh) ishte një lëvizje sociopolitike në Republikën Popullore të Kinës nga viti 1966 deri në vitin 1976. Nisur nga Mao Ce Dun, atëherë Kryetar i Partisë Komuniste të Kinës, qëllimi i tij i deklaruar ishte ruajtja e komunizmit kinez duke pastruar. mbetje të elementeve kapitalistë dhe tradicionalë nga shoqëria kineze, dhe për të ri-imponuar Mao Ce Dun Thought (i njohur jashtë Kinës si Maoizmi) si ideologji mbizotëruese në Partinë Komuniste të Kinës. Revolucioni shënoi rikthimin e Mao në pushtet pas një periudhe udhëheqjeje më pak radikale për tu rikuperuar nga dështimet e Brishtit të Madh, politikat e së cilës çuan në urinë dhe afërsisht 30 milion vdekje vetëm pesë vjet më parë. Revolucioni Kulturor dëmtoi ekonominë e Kinës dhe çoi në rreth 500,000 deri në 2,000,000 vdekje.

Mao e nisi lëvizjen në maj të vitit 1966, së shpejti duke u bërë thirrje të rinjve të "bombardojnë shtabin" dhe të shpallin se "te rebeli është i justifikuar". Mao akuzoi se elementët borgjezë kishin infiltruar qeverinë dhe shoqërinë dhe se ata synonin të rivendosnin kapitalizmin. Lin Biao, kreu i Ushtrisë Liblirimtare Popullore (PLA), u shkrua në kushtetutë si pasardhësi i Mao; Lin kishte përpiluar Librin e Vogël të Kuqe, një përzgjedhje të thënieve të Mao, i cili u bë një tekst i shenjtë për kultin e personalitetit të Maos. Mao këmbënguli që revizionistët të hiqen përmes luftës së dhunshme të klasave për të eleminuar rivalët e tij brenda Partisë Komuniste të Kinës (CPC) dhe në shkolla, fabrika dhe institucione qeveritare. Të rinjtë e Kinës u përgjigjën duke formuar grupe të Gardës së Kuqe në të gjithë vendin, të cilat ndaheshin në fraksione rivale dhe ndonjëherë beteja të hapura. Shkollat dhe universitetet ishin të mbyllura. Punëtorët e urbaneve duhej të ndaheshin në fraksione dhe PLA duhej të dërgohej për të rivendosur rendin. Zyrtarët e lartë, veçanërisht Liu Shaoqi dhe Deng Xiaoping, u spastruan ose internuan. Miliona njerëz u akuzuan se ishin të djathtë të djathtë dhe të persekutuar ose të prekur nga poshtërimi publik, burgosja, torturimi, puna e vështirë, konfiskimi i pasurisë dhe nganjëherë ekzekutimi ose ngacmimi në vetëvrasje. Shumë të rinj intelektualë urbanë u dërguan në fshat në Lëvizjen Down to the Country. Rojet e Kuq shkatërruan reliket dhe artifaktet historike ose shkatërruan vendet kulturore dhe fetare. Mao zyrtarisht përfundoi Revolucionin Kulturor në vitin 1969, por faza e tij aktive zgjati deri të paktën në 1971, kur Lin Biao iku dhe vdiq në një rrëzim avioni, i akuzuar për komplot për të rrëzuar Mao. Pas vdekjes së Mao dhe arrestimit të Bandës së Katër në 1976, Deng Xiaoping shkatërroi gradualisht politikat maoiste të lidhura me Revolucionin Kulturor. Në 1981, Partia deklaroi se Revolucioni Kulturor ishte "përgjegjës për kthimin më të rëndë dhe humbjet më të rënda të pësuara nga Partia, vendi dhe njerëzit që nga themelimi i Republikës Popullore".

Referime

"Li Peng, the 'Butcher of Tiananmen,' was 'Ready to Die' to Stop the Student Turmoil". AsiaNews.it. 2003. Retrieved August 21, 2011.
Barnouin, Barbara and Yu Changgen. Zhou Enlai: A Political Life. Hong Kong: Chinese University of Hong Kong, 2006. ISBN 962-996-280-2. Retrieved on March 12, 2011.
Ewing, Kent. (2011, June 4). "Mao's Army on the Attack". Asia Times Online. Asia Times Online (Holdings). Retrieved at <http://www.atimes.com/atimes/China/MF04Ad01.html Arkivuar 3 mars 2016 tek Wayback Machine> on June 16, 2011.
Fong Tak-ho. (2006, May 19). "Cultural Revolution? What Revolution?" Asia Times Online. Asia Times Online (Holdings). Retrieved at <http://www.atimes.com/atimes/China/HE19Ad01.html Arkivuar 24 qershor 2011 tek Wayback Machine> on June 15, 2011.
Gao, Mobo (2008). The Battle for China's Past: Mao and the Cultural Revolution (në anglisht). London: Pluto Press. ISBN 978-0-7453-2780-8. Retrieved at <https://web.archive.org/web/20121103094507/http://www.strongwindpress.com/pdfs/EBook/The_Battle_for_Chinas_Past.pdf> on September 2, 2012.
Richard King, red. (2010). Art in Turmoil: The Chinese Cultural Revolution, 1966–76 (në anglisht). University of British Columbia Press. ISBN 978-0774815437.
MacFarquhar, Roderick & Schoenhals, Michael (2006). Mao's Last Revolution (në anglisht). Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02332-1.
Spence, Jonathan D. (1999). The Search for Modern China, New York: W.W. Norton and Company. ISBN 0-393-97351-4.
Thurston, Anne F. (1988). Enemies of the People: The Ordeal of Intellectuals in China's Great Cultural Revolution (në anglisht). Cambridge: Harvard University Press.
Teiwes, Frederick C.; Sun, Warren (2004). "The First Tiananmen Incident Revisited: Elite Politics and Crisis Management at the End of the Maoist Era". Pacific Affairs (në anglisht). 77 (2): 211–235. JSTOR 40022499.
Zhao Ziyang. Prisoner of the State: The Secret Journal of Premier Zhao Ziyang. Trans & Ed. Bao Pu, Renee Chiang, and Adi Ignatius. New York: Simon and Schuster. 2009. ISBN 1-4391-4938-0

Lexo më tej

Kryesoret

Michael Schoenhals, ed., China's Cultural Revolution, 1966–1969: Not a Dinner Party (Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe, 1996. An East Gate Reader). xix, 400 p. ISBN 1-56324-736-4.
Richard Curt Kraus. The Cultural Revolution: A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press, Very Short Introductions Series, 2012. xiv, 138 p. ISBN 9780199740550.
MacFarquhar, Roderick and Schoenhals, Michael. Mao's Last Revolution. Harvard University Press, 2006. ISBN 0-674-02332-3
Jiaqi Yan; Gao Gao (1996). Turbulent Decade: A History of the Cultural Revolution (në anglisht) (bot. 1st). University of Hawai'i Press. ISBN 978-0824816957.
Morning Sun, "Bibliography," Morningsun.org Books and articles of General Readings and Selected Personal Narratives on the Cultural Revolution.

Tema specifike

Andreas, Joel (2009). Rise of the Red Engineers: The Cultural Revolution and the Origins of China's New Class. Stanford: Stanford University Press.
Chan, Anita. 1985. Children of Mao: Personality Development and Political Activism in the Red Guard Generation. Seattle: University of Washington Press.
Leese, Daniel (2011). Mao Cult: Rhetoric and Ritual in the Cultural Revolution. Cambridge: Cambridge University Press.
Li, Jie and Enhua Zhang, eds. Red Legacies in China: Cultural Afterlives of the Communist Revolution (Harvard University Asia Center, 2016) 409 p.; Scholarly studies on cultural legacies and continuities from the Maoist era in art, architecture, literature, performance, film, etc.
Fox Butterfield, China: Alive in the Bitter Sea, (1982, revised 2000), ISBN 0-553-34219-3, an oral history of some Chinese people's experience during the Cultural Revolution.
Chang, Jung; Halliday, Jon (2005). Mao: The Unknown Story (në anglisht). New York: Knopf. ISBN 0679422714.
Xing Lu (2004). Rhetoric of the Chinese Cultural Revolution: The Impact on Chinese Thought, Culture, and Communication (në anglisht). University of South Carolina Press. ISBN 978-1570035432.
Ross Terrill, The White-Boned Demon: A Biography of Madame Mao Zedong Stanford University Press, 1984 ISBN 0-8047-2922-0; rpr. New York: Simon & Schuster, 1992 ISBN 0-671-74484-4.
Wu, Yiching (2014). The Cultural Revolution at the Margins: Chinese Socialism in Crisis. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Komentet

Simon Leys (penname of Pierre Ryckmans) Broken Images: Essays on Chinese Culture and Politics (1979). ISBN 0-8052-8069-3
Simon Leys. Chinese Shadows (1978). ISBN 0-670-21918-5; ISBN 0-14-004787-5.
Simon Leys. The Burning Forest: Essays on Chinese Culture and Politics (1986). ISBN 0-03-005063-4; ISBN 0-586-08630-7; ISBN 0-8050-0350-9; ISBN 0-8050-0242-1.
Simon Leys. The Chairman's New Clothes: Mao and the Cultural Revolution (1977; revised 1981). ISBN 0-85031-208-6; ISBN 0-8052-8080-4; ISBN 0-312-12791-X; ISBN 0-85031-209-4; ISBN 0-85031-435-6 (revised ed.).
Liu, Guokai. 1987. A Brief Analysis of the Cultural Revolution. edited by Anita Chan. Armonk, N.Y.: M. E. Sharpe.

Trajtimet fiktive

Sijie Dai, translated by Ina Rilke, Balzac and the Little Chinese Seamstress (New York: Knopf: Distributed by Random House, 2001). 197 p. ISBN 0-375-41309-X
Xingjian Gao, translated by Mabel Lee, One Man's Bible: A Novel (New York: HarperCollins, 2002). 450 p.
Hua Gu, A Small Town Called Hibiscus (Beijing, China: Chinese Literature: distributed by China Publications Centre, 1st, 1983. Panda Books). Translated by Gladys Yang. 260 p. Reprinted: San Francisco: China Books.
Hua Yu, To Live: A Novel (New York: Anchor Books, 2003). Translated by Michael Berry. 250 p.
Ying Chang Compestine, Revolution Is Not a Dinner Party : A Novel. (New York: Holt, 2007). ISBN 0805082077. Young adult novel.
Liu Cixin, translated by Ken Liu, The Three-Body Problem (New York: Tor Books, 2014) Stampa:Isbn

Kujtime nga pjesëmarrësit kinez

Liu Ping, My Chinese Dream – From Red Guard to CEO (San Francisco, June 2012). 556 p. ISBN 9780835100403
Nien Cheng, Life and Death in Shanghai (Grove, May 1987). 547 p. ISBN 0-394-55548-1
Jung Chang, Wild Swans: Three Daughters of China (New York: Simon & Schuster, 1991). 524 p. Stampa:LCCN
Heng Liang Judith Shapiro, Son of the Revolution (New York: Knopf : Distributed by Random House, 1983).
Yuan Gao, with Judith Polumbaum, Born Red: A Chronicle of the Cultural Revolution (Stanford, CA: Stanford University Press, 1987).
Jiang Yang Chu translated and annotated by Djang Chu, Six Chapters of Life in a Cadre School: Memoirs from China's Cultural Revolution [Translation of Ganxiao Liu Ji] (Boulder: Westview Press, 1986).
Ma Bo, Blood Red Sunset: A Memoir of the Chinese Cultural Revolution (New York: Viking, 1995). Translated by Howard Goldblatt.
Guanlong Cao, The Attic: Memoir of a Chinese Landlord's Son (Berkeley: University of California Press, 1996).
Ji-li Jiang, Red Scarf Girl: A Memoir of the Cultural Revolution (New York: HarperCollins, 1997).
Anchee Min, Red Azalea (New York: Pantheon Books, 1994). ISBN 1-4000-9698-7.
Rae Yang, Spider Eaters: A Memoir (Berkeley: University of California Press, 1997).
Weili Ye, Xiaodong Ma, Growing up in the People's Republic: Conversations between Two Daughters of China's Revolution (New York: Palgrave Macmillan, 2005).
Lijia Zhang, "Socialism Is Great": A Worker's Memoir of the New China (New York: Atlas & Co, Distributed by Norton, 2007).
Emily Wu, Feather in the Storm (Pantheon, 2006). ISBN 978-0-375-42428-1.
Xinran Xue, The Good Women of China: Hidden Voices (Chatto & Windus, 2002). Translated by Esther Tyldesley. ISBN 0-7011-7345-9
Ting-Xing Ye, Leaf In A Bitter Wind (England, Bantam Books, 2000)
Zhang Xianliang, Grass Soup, ISBN 0-7493-9774-8

Filmat e klasifikuat në Revolucionin Kulturor

Xie Jin, Hibiscus Town (1984)
Zhang Yimou, Red Sorghum (1987)
Chen Kaige, Farewell My Concubine (1992)
Zhang Yimou, Story of Qiu Ju (1992)
Tian Zhuangzhuang Blue Kite (1993)
Zhang Yimou, To Live (1993)
Jiang Wen, In the Heat of the Sun (1994)

Linqe të jashtme

Find more about Revolucioni Kulturor Kinez on Wikipedia's sister projects:
	Definitions from Wiktionary
	Images and media from Commons
	Learning resources from Wikiversity
	Textbooks from Wikibooks